نازل جایگاه سوخت
امروزه در شهر ها و جاده های بین شهری جایگاه های سوخت زیادی قابل مشاهده هستند. نازل یکی از مهمترین قطعاتی است که برای خروج سوخت از دیسپنسر و تلمبه و ورود سوخت به باک اتوموبیل استفاده می شود. این نازل ها دارای مدل های مختلفی هستند. یکی از این نمونه ها نازل بنزینی ساده می باشد که دارای ورودی 3.4 اینچ و فشار خروجی 45 لیتر در دقیقه است که برخی با نام نازل بنزینی 45 می نامند و نازل گازوئیل دارای ورودی 1 اینچ و فشار خروجی 90 دقیقه است.
تاریخچه نازل بنزینی
تاریخ اختراع اولین نمونه نازل پمپ بنزین به صورت دقیق نامعلوم می باشد ولی با توجه به میزان توسعه اتوموبیل های بنزینی در اوایل قرن بیستم می توان تاریخچه این قطعه را به آن موقع تطبیق داد.اولین نازل ها به صورت ساده و دستی عمل می کردند و از جنس فلز بوده اند.
در دهه های میانی قرن بیستم با توسعه تعداد خودروها و جایگاه های سوخت احتیاج به نازل های دقیق تر افزایش یافت و نازل های با مواد پلاستیکی مقاوم تر ایجاد شدند و دقت و مکانیزم های داخلی آن ها ارتقا یافتند. در این دوره بود که مکانیزم قفل خودکار به نازل ها اضافه شدند.
برخی با نام نازل بنزینی 45 می نامند.(78)
طریقه کار نازل بنزینی
نازل بنزینی از یک لوله اصلی و یک لوله باریک تر ساخته شده که در انتهای نازل قرار دارد. لوله باریک وظیفه تشخیص میزان سوخت و قطع جریان سوخت را به عهده دارد. فشار هوا درون این نازل ها برابر با فشار اتمسفر می باشد و زمان سوخت گیری وقتی که سطح سوخت در باک خودرو بالا می آید و با سر نازل درون باک برخورد می کند باعث انسداد جریان هوا، تغییر فشار و فعال شدن مکانیزم قطع سوخت می شود و در نهایت نازل قفل می شود و فرایند انتقال سوخت از دیسپنسر غیر فعال می شود که این مکانیسم از سرریز شدن بنزین و خطرات دیگر جلوگیری می کند.
اگر نازل بنزینی زودتر قطع شد دلایل متفاوتی از قبیل زاویه نامناسب نازل، وجود هوا درون باک اتوموبیل، نقص در کارت خوان سامانه هوشمند، مسدود شدن لوله ونتوری یا ضربه خوردن نازل به دلیل رها شدن شیلنگ توسط مشتری می تواند باشد.
بدنه نازل بنزین از جنس آلومینیوم می باشد. با توجه به اینکه آلومینوم آلیاژی سبک است فرآیند سوخت گیری را برای خانم ها و آقایان به آسانی افزایش می دهد. یکی از ویژگی های جنس آلومینیومی بدنه این است که قابلیت استفاده از انواع روکش های عایق را دارد. از دیگر ویژگی های نازل بنزینی ساده می توان به دوام بالا، وزن سبک و ابعاد کوچک اشاره نمود.این دستگاه قابلیت نصب انواع تجهیزات همچون فشارسنج و سیستم قطع کن خودکار نیز دارد.
قطعات نازل پمپ بنزین
نازل بنزینی از 7 جزء اصلی تشکیل شده است. این اجزا عبارتند از :
بدنه نازل : این قسمت ساختار مقاومی دارد که از فلزات یا پلاستیک های فشرده مقاوم ساخته می شود و مابقی اجزا به آن متصل می شود.
لوله ونتوری : یک لوله باریک که وظیفه تنظیم فشار بین داخل نازل و میحط اطراف را دارد.
دیافراگم : عضوی حساس به تغییرات فشار هوای داخل لوله ونتوری که قطع جریان بنزین می شود.
سیستم قطع کن یا کات آف : دارای یک سنسور یا یک ماکنیزم مکانیکی است که وظیفه قطع سوخت را هنگام پر شدن باک بر عهده دارد.
فیلتر : این بخش از ورود آلودگی ها به درون سیستم سوخت رسانی جلوگیری می کند .
اتصالات : این بخش نازل را به وسیله یک شیلنگ به پمپ متصل می کند.
ضامن نازل : ضامن نازل که با نام قفل نازل یا کلیپس هم شناخته می شود روی دسته نازل قرار دارد که با فعال کردن آن بدون نیاز به نگه داشتن دستی به ادامه جریان سوخت می پردازد.
برند های قابل استفاده در ایران شامل Aile ، Tatsuna ، OPW و… می باشد.
انواع نازل سوخت
نازل های سوخت به دو دسته خود کار یا تنظیم دستی دسته بندی می شوند. نازل های دستی جهت انتقال سوخت به صورت کنترل دستی و کنترل ماشه طراحی شده اند و ارزان تر از نازل های خودکار هستند. نازل های خود کار به صورت اتوماتیک و با کنترل فشار هوای درون باک خودرو کار می کنند به این صورت که با بالا آمدن سطح سوخت در باک خودرو و بر خورد با سر نازل جریان هوا قطع شده و به صورت خود کار جریان سوخت قطع می شود.
نکات نگه داری از نازل بنزینی
نحوه نگهداری صحیح از نازل در میزان عمر مفید نازل و کیفیت سوخت رسانی و کاهش خطرات نشتی بنزین تاثیر دارد.
تمیز نگه داشتن نازل و بررسی اتصالات به صورت منظم و جلوگیری از ضربه خوردن به نازل از جمله نکات نگهداری محسوب می شود.
نکات ایمنی استفاده از نازل پمپ بنزین
نحوه استفاده از نازل بنزینی عملیاتی بسیار حساس می باشد که عدم رعایت نکات ایمنی منجر به عواقب جبران ناپذیری می شود. خاموش کردن کامل خودرو، پرهیز از استعمال دخانیات ، عدم استفاده از تلفن همراه، رعایت فاصله ایمنی، جلوگیری از سرریز شدن بنزین، عدم دستکاری نازل و توجه به نشانه های هشدار دهنده از نکاتی هست که کاربران خودرو باید به آن توجه داشته باشند.(72)
آموزشات ایمنی و استفاده از تجهیزات ایمنی، بازرسی منظم تجهیزات و توجه به نشتی، آشنایی با روش های اطفا حریق از جمله نکات ایمنی هست که پرسنل جایگاه سوخت باید به آن توجه داشته باشند و عدم رعایت موارد ایمنی منجر به آتش سوزی، انفجار و آلودگی های زیست محیطی می شود.
تعمیرات نازل پمپ بنزین
اولین اقدام برای تعمیرات توقف کامل سیستم است. قبل از شروع تمیزکاری از توقف کامل سیستم سوخت رسانی اطمینان حاصل کنید. قدم دوم تمیز کردن کامل نازل و قطعات داخلی می باشد. برای تمیز کردن قطعات داخلی از محلول های تمیز کننده مخصوص استفاده می شود که به صورت اسپری یا مایع در دسترس هستند. اقدام بعدی توجه به فیلتر است.فیلتر نازل به صورت مرتب باید بررسی و تعویض شوند.
بخش بعدی تعمیرات بررسی و تعویض قطعات است که اتصالات و قطعات به طور کامل بررسی می شوند و قطعات آسیب دیده تعویض می گردند و در نهایت بعد از تعمیرات نازل را کالیبره می کنند تا از دقت اندازه گیری دستگاه اطمینان حاصل شود.